Tôi biết vài điều về vị luật sư của tôi mà lẽ ra tôi không thể biết được. Ông ta 55 tuổi, thích nghe nhạc trữ tình và la toáng lên mỗi khi chơi tàu lượn siêu tốc. Ông ta thích đi vật lý trị liệu và đang định mua cái máy tỉa lông mũi... Đó mới chỉ là một chút thông tin sơ khởi.
Tôi không bao giờ la cà ngoài văn phòng với vị luật sư đó (và tôi cũng không có sở thích dòm ngó những thói quen riêng tư của ông ta). Tôi biết được mọi thông tin kể trên bằng cách theo dõi dấu vết của ông ta trên web. Và có lẽ ông ta cũng không biết tại sao mình để lại những dấu vết rành rành như thế trên mạng.
Lúc này, chúng ta thường giãi bày ý tưởng của mình trên mạng. Và dần dần, ý tưởng của chúng ta trên mạng ngày một nhiều lên và những engine tìm kiếm chuyên biệt càng dễ dàng thu thập chúng lại với nhau để tạo thành một bản “hồ sơ cá nhân” đầy ắp chi tiết về đời sống ảo của chúng ta.
Kết quả này không phải luôn luôn như mong đợi. Thậm chí nếu bạn không có một tí thông tin gì trên mạng thì liệu bạn có muốn cả thế giới biết rằng mình đang chữa bệnh hôi miệng hay bạn đang là fan của bộ phim nào đó?
Đào sâu trên web
Người ta gọi loại engine tìm kiếm mới này bằng nhiều từ. Vài dịch vụ gọi chúng là các công cụ “tìm kiếm xã hội” (social search), một số khác gọi là “tìm người” (people search). Nhiều dịch vụ thậm chí thổi phồng lên là có thể lục lọi sâu (Deep Web) hơn cả Google. CEO của dịch vụ tìm kiếm Spokeo cho rằng mặc dù hầu hết mọi người nghĩ rằng kích thước của web cơ bản chỉ nằm trong tầm với của Google nhưng thực ra có nhiều thông tin mà Google không với tới được.
Giống như các dịch vụ cạnh tranh Pipl và CVGadget, Spokeo được thiết kế để giúp bạn đào bới thông tin của bạn bè, đối phương và bất kỳ ai khác. Nhưng Spokeo lại bước xa hơn các dịch vụ cạnh tranh khác bằng cách nhập toàn bộ sổ địa chỉ e-mail của bạn.
Chỉ việc bỏ ra ít tiền mỗi tháng, dịch vụ này liên tục giám sát những người trong sổ địa chỉ và cho bạn biết có ai làm chuyện gì mới không, khi nào, ở đâu trên mạng. (Trang chủ của trang web này còn hứa giúp bạn “lục những tấm ảnh, video và bí mật riêng tư” nữa).
Mỗi thông tin nho nhỏ về cá nhân nào đó có thể xem là không mấy quan trọng, nhưng hiệu ứng tích lũy của những thông tin này cũng đủ để tạo thành một bản tường trình gọn gàng, đủ để bất cứ ai cũng phải giật mình.
Theo Spokeo, sự tập hợp danh tính này thực sự là một loại định danh mới, và người ta chơi chữ khi gọi dịch vụ của Spokeo bằng từ không mấy thiện cảm: spooky (như ma quỷ). Nhiều người có trang thông tin cá nhân chia sẻ trên MySpace; nhiều người cũng có một album chia sẻ trên Twitter nhưng khi kết hợp cả 2 lại thì không phải 1+1=2 mà thực sự tạo ra một “chân dung” mới.
PC World