Cho nên bạn cần có sẵn những công cụ để tìm, diệt, ngăn ngừa hay vô hiệu hóa spyware. Bài viết sẽ giới thiệu đôi nét về một số công cụ miễn phí loại này để bạn chọn lựa, vì chúng có đặc thù hoạt động riêng, có điểm mạnh và điểm yếu riêng...
* Ad-Aware SE Personal
Chương trình có kích thước 2,72 MB, tải tại http://www.vnunet.com/v6_downloads/adaware/aawsepersonal.exe
Mặc dù có chế độ quét toàn phần nhưng sau khi thử nghiệm thì hình như kết quả không khả quan bằng việc bạn thiết lập thêm các thông số hoạt động cho chương trình. Sau khi cài đặt, trong màn hình chính bạn vào Scan Now > Use custom scanning options > Customize. Lần lượt mở từng thẻ:
- General, mục Definitions: bạn hạ thấp ngày cập nhật xuống còn một ngày nếu muốn chương trình tự động mỗi ngày cập nhật Spy mới cho bạn.
- Scanning, chọn thêm Scan within archives. Sau đó bấm Select drivers & folders to scan, chọn các ổ đĩa cần quét, sau đó nhấn Proceed.
- Advanced, chọn bổ sung Include environment information. Lúc đó các file tạm và một số file hệ thống cũng sẽ được kiểm tra, và những gì bất ổn trong đó sẽ bị phát hiện.
- Tweak:
Mục Scanning Engine, chọn Run Scan as background process. Chọn lựa này giúp bạn quét Spy ngay trước khi Windows khởi động. Chọn thêm Scan registry for all users... để sửa các khóa regedit bị lỗi.
Mục Cleaning Engine, chọn Disable manual quarantine... để ngăn Ad-Aware SE Personal thiết lập các Back up không cần thiết và đôi lúc rất có hại.
Mục Safety Settings, chọn Write-protect system file after repair nhằm ngăn chặn những hệ thống bị tấn công trước đó không bị tấn công lại lần thứ hai bởi những Spy đã biết.
- User Interface, chọn Limit Driver selection... để tạo ra bộ nhớ tạm cho chương trình chạy, hạn chế Spy lọt sổ.
Cuối cùng nhấn Proceed. Sau đó bạn lên mạng cập nhật Spy mới rồi tiến hành quét theo chế độ mình vừa thiết lập.
* Spybot Search and Destroy, có khả năng quét các ổ đĩa một cách toàn diện và loại bỏ hoặc thay thế các tập tin bị nhiễm. Chương trình này hỗ trợ bảo vệ cho Internet Explorer, Netscap, và Opera khi bạn duyệt web. Kích thước 4,15 MB, tải tại http://tucows.tierra.net/files/spybotsd14.exe.
* CWShredder
Khi Ad-aware và Spybot Search & Destroy không thể ngăn chặn được một vài Spyware lạ và nguy hiểm thì đây là chương trình cần cho bạn. Nó do một sinh viên Hà Lan viết ra để xử lý những Spy hóc búa nhất thuộc họ CoolWebSearch, sau đó được hãng TrendMicro mua lại. Chương trình có kích thước 453 KB, tải tại http://www.trendmicro.com/ftp/products/online-tools/cwshredder.exe
Không cần cài đặt, bạn chạy tập tin CWShredder.exe sau đó nhấn Check For Update để cập nhật phiên bản mới.
* SpywareGuard
Nó sẽ cho bạn biết tập tin nào đang xâm nhập vào máy và hướng dẫn cách xử lý cụ thể. Chương trình có kích thước 1,96 MB, tải tại http://files1.majorgeeks.com/files/926e263363c82458a9ae48883b7dc655/spyware/spywareguardsetup.exe
* HijackThis
Chương trình không cần cài đặt và đang được phát triển nhưng đã nổi tiếng về sức mạnh của nó. Mục đích duy nhất của nó là phát hiện những đoạn mã tiềm tàng giúp hijackers thay đổi trang chủ và ngăn Popup tung đầy máy bạn. Chương trình có kích thước 193 KB, tải tại http://files3.majorgeeks.com/files/41f753b801011edadd7dfe6aed77aa60/spyware/hijackthis.zip.
Nhấn Open the Misc Tools Section trong cửa sổ làm việc, trong thẻ Main nhấn Mark everything found for fixing... > Yes để chương trình tự thiết lập để xóa các file bị nghi ngờ.
* IE-Spyad
Chương trình cập nhật liên tục các địa chỉ có tiếng là “ổ” sâu bọ và ngăn không cho những trang web này dùng cookie, ActiveX hay mã nào khác để làm hại máy khi bạn truy cập vào đó. Chương trình có kích thước 252 KB, tải tại https://netfiles.uiuc.edu/ehowes/www/res/ie-spyad2.exe
Nếu không có chương trình giải nén, sau khi cài đặt bạn vào C:\Ie-spyad\Choice, chạy tập tin Choice.exe, trong DOS nhấn Y. Còn nếu có sẵn chương trình giải nén, bạn chạy trực tiếp tập tin Choice.exe như ở trên, sau đó cài các khóa Adult.reg (C:\Ie-spyad\Adult\Adult) và ie-ads.reg (C:\Ie-spyad\ie-ads) để ngăn việc kết nối với các website “độc”.
* Spyware Block List File
Đây là cách tự vệ hay nhất khi máy bạn đã bị nhiễm Spy và không chương trình nào trước đây loại bỏ được nó. Spyware Block List File sẽ thông báo cho Windows biết đâu là chương trình nguy hiểm để Windows khóa không cho nó chạy. Điều này cũng na ná như kiểu sống chung với lũ vậy, mặc dù không phải là tối ưu nhưng cũng không còn cách nào tốt hơn cả. Chương trình có kích thước 157 KB, tải tại http://www.spywareguide.com:80/blocklist.zip?auth=cc7935e3fedd890561ea54b79299f461 hoặc bộ mã khóa Regedit dung lượng 550 KB tại http://www.spywareguide.com:80/blocklist.reg?auth=cc7935e3fedd890561ea54b79299f461
Với file zip, bạn giải nén rồi chạy tập tin blocklist.reg hoặc cài trực tiếp từ bộ mã khóa Regedit.
* Startup-Mechanic
Chương trình này được thiết kế theo xu hướng là ngăn không cho những chương trình lạ tự khởi động khi Windows vừa chạy. Cùng với Spyware Block List File, cả hai giúp ngăn đầu - chặn đuôi khiến không còn Spy nào có thể lộng hành trong máy của bạn cả. Chương trình có kích thước 645 KB, tải tại http://www.startupmechanic.com/Mechanic.exe. Trong cửa sổ làm việc, gõ thẻ System Scan, chọn phím Harmful và Unknown rồi xóa bỏ những tập tin này.
* Silencer
Silencer sẽ ngăn cản sự tiếp xúc của spy và đầu não của nó, do đó bạn không cần bận tâm dù máy mình có nhiễm bao nhiêu spy đi chăng nữa. Chương trình có kích thước 43 KB, tải tại http://downloads.pcworld.com:80/pub/new/privacy___security/silencer.zip
Có nhiều file zip của Silencer không mở được bằng WinZip nên bạn có thể theo cách sau: nhấn phải chuột vào file Silencer chọn Open with > Copressed (Zipped) folder, mở Silencer > Silencer.exe > Extract all > Next > Next > Yes To All > Finish. Sau đó mở File Silencer mới tạo, click vào Icon của chương trình, nhấn Proceed > Proceed > Run Both Phrase > Finish. Máy bạn sẽ an toàn hơn bao giờ hết.
* Klik Safe
Klik Safe sẽ nằm thường trực trong System Tray và ngăn chặn khi có chương trình lạ nào muốn xâm nhập mà không được phép của bạn. Lúc đó bạn tha hồ duyệt web mà không phải lo ngại gì cả. Chương trình có kích thước 437 KB, tải tại http://globi.ca:80/globi_kliksafe.zip
* Radiate/Aureate DLL Uninstaller
Có một vài chương trình mang danh là chống Spy nhưng thật ra nó cũng là một Spy. Radiate/Aureate DLL Uninstaller sẽ giúp bạn nhận diện chúng và bảo vệ máy bạn. Chương trình có kích thước 44 KB, tải tại http://downloads.pcworld.com:80/pub/new/utilities/security/remove.exe
Sau khi tải về bạn chạy tập tin Remove.exe để tinh sạch ổ cứng và khóa Registry.
NGUYỄN TỬ VƯƠNG