Bài “Bus bộ nhớ trong card đồ họa” trên LBVMVT số 128 đã cho thấy phần nào tính phức tạp khi chọn mua card màn hình. Tôi cũng có một vài kinh nghiệm về vấn đề này, xin nêu ra đây mong sẽ giúp ích được ít nhiều cho các bạn đang dự tính mua mới một card màn hình.
Bạn đang phân vân không biết phải chọn ATI hay NVIDIA? Card bao nhiêu MB là đủ? Có cần thiết phải nâng cấp lên PCI Express 16x hay không? Và hẳn là còn nhiều câu hỏi khác liên quan đến vấn đề này được đặt ra... Tôi đã từng lầm khi chọn mua card màn hình Geforce 7300GS (PCI Express 16x, 512 MB, DDR2). Card này hoạt động rất ổn, nhưng khi chạy game Oblivion thì hỡi ôi, nhiều cảnh trong game card màn hình chỉ xử lý được 1 khung hình trên giây, dù hệ thống chạy Pentium D 930 3.0 Dual Core 4MB Cache, 1GB RAM 667MHz chạy Dual Channel, HDD 160 SATA II. Sau đó tôi mới biết được lý do, đó là giao tiếp bộ nhớ của card màn hình này chỉ có 64 bit nên xảy ra tình trạng “thắt cổ chai” khi giao tiếp với hệ thống. Vậy để có thể chọn mua card màn hình “đủ mạnh” với một số tiền “đủ có” thì cần phải lưu ý đến những yếu tố nào?
7300LE 7900GT 7600GT
¡ Chip xử lý trung tâm GPU (của NVIDIA) hay VPU (của ATI): một thực tế cho thấy là nếu bạn muốn thưởng thức hầu hết tất cả các game thì NVIDIA là lựa chọn tốt nhất bởi vì có một số game không thể nào chạy được với card ATI (muốn chạy được thì phải dùng chương trình hỗ trợ). Nếu chọn NVIDIA thì bạn có nhiều lựa chọn cho mình hơn. Tuy nhiên nếu bạn thích sự mạnh mẽ thì ATI rất đáng để bạn quan tâm. Bạn hãy tưởng tượng NVIDIA là Honda (hơn hẳn ở tính phổ biến) còn ATI là Yamaha (hơn hẳn ở tốc độ) rồi mới đưa ra quyết định cuối cùng trước khi tậu card màn hình.
¡ Băng thông card: đây có lẽ là yếu tố bạn cần phải quan tâm hàng đầu. Băng thông càng lớn chứng tỏ card càng “mạnh”. Sở dĩ có thể nói vậy là vì băng thông là sự tổng hợp của nhiều yếu tố kết hợp lại: xung đồng hồ của nhân (core clock), xung bộ nhớ (memory clock), hàng lệnh Pipe, giao tiếp AGP 8x hay PCI Express 16x, loại RAM mà card sử dụng và quan trọng hơn hết là giao tiếp bộ nhớ là bao nhiêu bit. Ngoài ra còn có yếu tố độ trễ của RAM nhưng đây là vấn đề phức tạp, với lại cũng rất khó tìm tài liệu chi tiết cho nên bạn có thể cho qua bước này.
Bạn hãy chú ý đến các ký hiệu trên card trong cùng một dòng. Ví dụ như đối với ATI thì các card sau xếp theo thứ tự từ mạnh giảm dần xuống, con số trong ngoặc là băng thông tính bằng GB/s: X800 XT PE(35,2) > X800 XT(32) > X800 GT(31,4) > X800 PRO(30,4) > X800 SE(14,4). Đối với NVIDIA thì GF6800 Ultra Extreme(35,2) > GF 6800 Ultra(35,2) > GF 6800 GT(32) > GF 6800 GTO(28,8) > GF 6800(22,4) > GF 6800 LE(22,4). Nếu muốn chơi game mới thì bạn đừng để mắt tới các loại card sử dụng công nghệ TurboCache (NVIDIA) hay HyperMem (ATI) vì tuy công nghệ này có thể sử dụng RAM của hệ thống khi cần nhưng các dòng card này sử dụng bus 64 bit nên tốc độ chậm không chạy game nặng trơn tru được. Cái khó khi mua card màn hình là khi bạn đã nghiên cứu và chọn cho mình một card ưng ý rồi thì khi mua lại không có. Vì thế bạn hãy ra cửa hàng hỏi xem họ có những loại gì rồi mới đi tìm tài liệu nghiên cứu nó. Bạn có thể tham khảo thông số kỹ thuật của rất nhiều loại card, đủ chủng loại và nhãn hiệu tại hai trang sau:
http://users.erols.com/chare/video.htm
http://www.area3d.net/story.php?id=627
Để xem các thông tin về card màn hình, bạn nên dùng RivaTuner (freeware) được cung cấp miễn phí tại www.guru3d.com.
¡ DirectX mà card hỗ trợ: các dòng card cao cấp hiện nay như GF 6800 đều đã hỗ trợ đến directX 9.0c. nếu muốn chơi được nhiều game, bạn phải ráng tậu cho được ít nhất card hỗ trợ đầy đủ directX 9.0. Sự khác biệt về hình ảnh giữa 2 card hỗ trợ directX khác nhau là rất đáng kể trên cùng một trò chơi. Nếu game đòi hỏi directX 9.0 mà card của bạn chỉ hỗ trợ đến 8.0 thì bạn vẫn chơi game được nhưng tốc độ xử lý chậm và chất lượng hình ảnh thua xa so với một card hỗ trợ đầy đủ directX 9.0.
- Việc cuối cùng là nên sử dụng AGP 8x hay PCI Express 16x? Nếu bạn mua máy mới hoàn toàn thì nên trang bị luôn chuẩn PCI Express 16x, còn nếu chỉ mua card nâng cấp không thôi thì AGP 8x vẫn còn được quan tâm. Ví dụ bạn có thể sử dụng AGP GF 6800 Ultra hỗ trợ đầy đủ DirectX 9.0c với băng thông 35,2 GB/s, đây là card thuộc hàng “chiến” nhất trong dòng 8x của NVIDIA. Nếu dùng ATI thì Radeon X850XT PE với băng thông 37,8 GB/s sẽ là lựa chọn tốt nhất cho các gamer. Còn đối với AGP 4x hay “bèo” nữa là PCI thì việc lên đời PCI Express 16x là điều cần thiết.
- Và trở ngại lớn nhất trước khi quyết định mua card chính là khả năng tài chính. Các dòng card mới nhất, mạnh nhất đều có giá từ hàng trăm đô la trở lên. Có thể nói trong các món linh kiện máy tính thì card màn hình là thứ khó lựa nhất, vì vậy hãy nghiên cứu thật kỹ trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
¡ Một số sai lầm thường mắc phải khi mua card màn hình:
- Nhìn vào bảng báo giá của cửa hàng bạn choáng ngợp trước các thông số của card màn hình. Các cửa hàng thường “ma le” bằng cách ghi lập lờ giao tiếp bộ nhớ (là 64 bit hay 128 bit), họ thường ghi là dung lượng RAM là bao nhiêu và ghi mã con chip ra đằng trước. Hậu quả làm nhiều người tưởng rằng Geforce 7300 mạnh hơn Geforce 6800 nhưng sự thật là điều ngược lại. Có thể bạn sẽ thắc mắc: nếu vậy thì Geforce 7900GT sẽ yếu hơn Geforce 7300GT. Không phải như vậy đâu. Đơn giản nhất là bạn hãy nhìn vào giá tiền của chúng. Còn tại sao 7300 yếu hơn 6800? Thật ra 6800 ra đời trước, nên khi phát triển ra 7300 thì phải đặt tên nó là 7300 thôi, tương tự 7600 ra đời rồi mới tới 7900. Vấn đề là ở mỗi dòng đều có những thay đổi cho phù hợp với nhu cầu của từng người, ví dụ mainboard của bạn hỗ trợ PCI Express 16x nhưng bạn không cần chơi game thì chỉ cần GF 7300LE hay GF 7300 GS là quá đủ rồi vì 2 loại này có bus RAM là 64 bit nên tốc độ chậm đến mức không kham nổi các game mới nhất hiện nay. Và tất nhiên giá của nó ở mức bình dân.
- Bạn nên mua card 256 MB hay 512 MB? Thực ra bây giờ chỉ cần 256 MB là quá dư rồi. Số game đòi hỏi 512 MB card màn hình bây giờ chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay nên bạn cũng không quá lo lắng. Vả lại ở các dòng card cao cấp, giá tiền chênh lệch giữa card 256 MB và 512 MB là rất đáng kể.
- Hãy chú ý đến giao tiếp bộ nhớ card màn hình. Mọi người thường bỏ qua bước này khi chọn mua. Hãy hỏi thật kỹ cửa hàng thông số này trước khi mua card. Tốt nhất là ghi lại tên mã các loại card cửa hàng có rồi lên mạng “điều tra” kỹ thông số của nó. Bạn cứ tin rằng băng thông càng cao là card càng mạnh và kéo theo số tiền bạn phải bỏ ra là càng lớn.
GIÁ MỘT SỐ LOẠI CARD MÀN HÌNH HIỆN NAY 512MB GF 7900GTX 16X, 256BIT DDR3 : 576 USD 256MB GF 7900GTX 16X, 256BIT DDR3 : 398 USD 256MB GF 6800GT 16X, 256BIT DDR3 : 328 USD 256MB GF 7600GT 16X, 128BIT DDR3 : 206 USD 256MB GF 7600GS 16X, 128BIT DDR2 : 154 USD 256MB X850PRO 16X, 256BIT DDR3 : 148 USD 256MB X1300PRO 16X, 64BIT DDR2 : 112 USD 256MB ATI 9600PRO 8X, 128BIT DDR : 76 USD 256MB ATI 9550 8X, 64BIT DDR : 67 USD 256MB ATI 9250 8X, 64BIT DDR : 57 USD 256MB GF6200 8X, 128BIT DDR : 62 USD 256MB GF5500 8X, 128BIT DDR : 57 USD 128MB GF5500 8X, 128BIT DDR : 47 USD 64MB GF MX4000 8X, 64BIT DDR : 31 USD 64MB GF2 MX400 4X, 64BIT DDR : 22 USD
(tổng hợp giá từ một số cửa hàng ở đường Bùi Thị Xuân, Q.3, TP.HCM
nửa cuối tháng 8 năm 2006):
CÔNG LUẬN