Hiện nay, để sử dụng mạng Internet không dây, bạn phải vào quán café, quán ăn, trường học... có sóng WiFi, hoặc mua thiết bị phát sóng không dây (access point) khoảng 50 USD để biến đường truyền Internet ADSL có dây thành mạng phát sóng Internet không dây. Yếu điểm chung của các mạng không dây dạng này là bán kính phát sóng rất hẹp (chỉ khoảng chừng vài chục đến vài trăm mét) và tốc độ đường truyền không cao. Sắp tới đây, nếu dịch vụ WiMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access) được triển khai rộng rãi và đưa vào khai thác thì các yếu điểm của mạng không dây sẽ được khắc phục. Vừa rồi, FPT Telecom là đơn vị thứ 3 (sau VDC và EVN Telecom) thử nghiệm thành công WiMAX trong số 5 đơn vị (2 đơn vị còn lại là Viettel và VTC) được Bộ Thông tin & Truyền thông cấp phép thử nghiệm WiMAX.
Sơ nét về công nghệ WiMAX
Khác với các chuẩn mạng LAN không dây (WiFi) 802.11a/b/g/n đang dùng phổ biến hiện nay, WiMAX dùng chuẩn không dây 802.16 với 2 phiên bản 802.16-2004 (rev d) cho mạng cố định (những kết nối không dây không di chuyển) và 802.16e cho mạng di động (những kết nối không dây khi di chuyển. Ví dụ: truy cập Internet không dây khi đang đi trên xe hơi). Tuy nhiên, phiên bản 802.16e được dùng nhiều nhất, các đơn vị đã thử nghiệm ở Việt Nam cũng dùng chuẩn này. Nó hoạt động trên dải băng tần được quy định cho từng quốc gia. Các công nghệ tiên tiến của WiMAX cho phép người dùng kết nối các thiết bị ngay cả khi di chuyển với tốc độ cao (lên đến 100 km/h) và không cần hướng thẳng đến điểm phát sóng, bán kính kết nối có thể lên đến 3 km với tốc độ kết nối tối đa là 15 Mbit/s (15 Mbps); trong khi đó, tốc độ đường truyền ADSL đang dùng phổ biến ở Việt Nam là 2 Mbps. Lần đầu tiên, WiMAX được Intel và các đối tác triển khai ở Lào Cai hồi năm 2006.
Các dịch vụ di động trên WiMAX
Với tốc độ đường truyền cao, bán kính phủ sóng rộng và không phụ thuộc vào vị trí địa lý, những người am hiểu về mạng đều cho rằng, một khi WiMAX được đưa vào khai thác, các dịch vụ hoạt động trên nền Internet sẽ phát triển đột biến và có thể ảnh hưởng đến những dịch vụ viễn thông khác. Chẳng hạn, với một tài khoản WiMAX đăng ký từ nhà cung cấp dịch vụ, người dùng có thể dùng máy tính để bàn có card mạng không dây, máy tính laptop, điện thoại di động có chức năng bắt sóng không dây, điện thoại Internet (VoIP)… để kết nối vào mạng Internet ở bất kỳ nơi đâu. Nhờ vậy, người dùng có thể dùng điện thoại VoIP để gọi cho nhau thay vì dùng điện thoại di động, điện thoại bàn, thậm chí còn có thể dùng loại điện thoại có camera và màn hình để thấy nhau khi trò chuyện; hoặc đem máy tính laptop ra công viên để xem phim trực tuyến mà không cần phải ngồi nhà để dùng đường truyền Internet ADSL có dây…
Khi đó, WiMAX không chỉ cung cấp trực tiếp sóng Internet không dây cho các thiết bị di động mà còn có thể là một trạm cung cấp dịch vụ Internet có dây cho một nhóm người dùng, khu vực chưa có điều kiện trang bị các thiết bị để bắt sóng không dây, nhất là ở những vùng sâu vùng xa không thể đi dây như hiện nay. Tức là, đơn vị cung cấp sẽ dùng một anten dạng chảo để hứng sóng Internet không dây phát qua công nghệ WiMAX rồi đưa vào thiết bị có một hay nhiều cổng mạng LAN dạng RJ-45 cấp thẳng qua cáp mạng đến máy tính hoặc đưa vào hub, switch để tiếp tục chia sẻ đường truyền Internet. Thực tế, mô hình cung cấp mạng Internet dạng này đã được Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Đồng Nai triển khai trong khoảng 3 năm gần đây ở các huyện, xã không thể đi cáp được, nhưng với tên gọi là Internet vệ tinh.
Về vấn đề cước phí dịch vụ WiMAX, nhiều người e ngại rằng, nó sẽ rất đắt do các nhà cung cấp dịch vụ phải dùng những thiết bị đắt tiền để triển khai; trong khi đó, một số người khác cho rằng, nhờ triển khai qua sóng không dây, các nhà cung cấp dịch vụ không tốn các chi phí như khi triển khai mạng Internet có dây nên giá sẽ giảm. Câu trả lời chính xác cho vấn đề này là khi WiMAX đưa vào khai thác như dịch vụ Internet ADSL. Lúc đó, chắc chắn rằng, bạn sẽ sử dụng các dịch vụ trên nền Internet như là đang nhắn tin SMS, gọi điện thoại di động hoặc điện thoại bàn không dây như hiện nay.
CAO KIẾN NAM