Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ web 2.0 cùng với tốc độ Internet ngày càng gia tăng, việc sử dụng các hệ điều hành ảo trực tuyến đã trở nên dễ dàng hơn. Hàng loạt hệ điều hành đã ra đời trên nền web như G.HO.ST, DesktopTwo, iCube... và sắp tới đây là Azure - hệ điều hành “mây” của Microsoft. Để xây dụng được một hệ điều hành trực tuyến bạn cần có kiến thức và kỹ năng lập trình cao. Tuy nhiên, nếu không rành về lập trình, bạn cũng có thể tự tay cài đặt cho mình một hệ điều hành trên host cá nhân để có thể sử dụng mọi lúc mọi nơi nhờ vào bộ mã nguồn eyeOS. Sau đây là các bước thực hiện:
1. Công cụ cần có:
- Một host miễn phí (hay có phí càng tốt) hỗ trợ PHP. Bạn có thể tham khảo một số host như: 110mb.com, zendurl.com... hay vào Google search với từ khóa free host php.
- Mã nguồn hệ điều hành ảo trực tuyến phiên bản mới nhất eyeOS 1.7.0.1. Tải miễn phí ở địa chỉ: http://downloads.sourceforge.net/eyeos/eyeOS_1.7.0.1-2.tar.gz
hay http://downloads.sourceforge.net/eyeos/eyeOS_1.7.0.1-2.zip (dung lượng 2.2 MB).
2. Cài đặt:
Trước tiên, bạn thực hiện upload file mã nguồn eyeOS lên host bằng trình quản lý File Manager hay ứng dụng FTP. Nếu host có hỗ trợ extract file zip, bạn upload file eyeOS_1.7.0.1-2.zip lên host rồi giải nén sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian, nếu không bạn giải nén file eyeOS_1.7.0.1-2.zip lên đĩa cứng rồi upload thủ công tất cả các file trong thư mục giải nén lên host (lưu ý là phải upload lên thư mục www).
Sau khi upload xong, trên thanh Address của trình duyệt, gõ địa chỉ host rồi bấm Enter. Trang cài đặt eyeOS xuất hiện, bạn gõ mật khẩu vào 2 ô Root password và Retype password (mật khẩu này dùng để đăng nhập vào hệ điều hành ảo của bạn với tài khoản mặc định là root), nhập tên host vào ô Hostname. Nếu muốn cho người khác có thể tạo tài khoản trên hệ điều hành này thì đánh dấu chọn mục Allows users to create accounts. Sau cùng, bấm nút Install eyeOS! để cài đặt.
3. Sử dụng eyeOS:
Ngay sau khi quá trình cài đặt hoàn tất, trang đăng nhập sẽ xuất hiện. Bạn dùng tài khoản root và mật khẩu đã khai báo trước đó để đăng nhập vào hệ thống. Giao diện hệ điều hành ảo eyeOS khá trực quan, cách bố trí các công cụ, biểu tượng cũng khá giống với hệ điều hành Windows. Trên cùng là thanh dock cho phép gọi thực thi các ứng dụng đã cài đặt. Bên trái giao diện hiển thị shortcut của ứng dụng. Bên phải là menu giúp bạn thực hiện nhanh một số lệnh như upload file (Upload your files), gửi mail (Send an internal message), tạo văn bản (Create a new document), tạo bảng tính (Create a new spreadsheet). Và chính giữa là nút lệnh eyeOS màu xanh lá cây cho phép bạn thay đổi các thiết lập mặc định hay thoát khỏi hệ điều hành.
Các ứng dụng trong eyeOS được xếp theo từng nhóm cụ thể như:
- Office: có các ứng dụng File Manager (trình quản lý file), Word Processor (xem, chỉnh sửa văn bản), Spreadsheet (xem bảng tính), Presentations (xem file trình diễn), Calendar (lập lịch cho những công việc trong tương lai), Contact Manager (quản lý danh sách người thân, bạn bè).
- Network: gồm có FTP Client (trình upload, tải file theo giao thức FTP), Internal Messaging (gửi mail bảo mật đến những người sử dụng eyeOS), Navigator (trình duyệt web nhỏ gọn), RSS Feed Reader (trình đọc tin tức RSS dạng Feed).
- Accessories: bao gồm Calculator (máy tính đơn giản), Text Editor (biên tập và soạn thảo file text).
- Games: có 2 game là Chess và Tetravex.
- Systems: có Process Manager giúp quản lý các tiến trình đang chạy trên hệ điều hành.
Khi bấm phải chuột lên màn hình, menu ngữ cảnh xuất hiện với các lệnh quan trọng:
- Upload files: tải file từ đĩa cứng lên hệ điều hành ảo. Bạn có thể upload từng file riêng lẻ (Simple) hay upload nhiều file cùng lúc (Advanced).
- New Folder (tạo mới một thư mục), New Launcher (tạo shortcut thực thi nhanh một ứng dụng), Wallpaper (đổi hình nền desktop)...
Bạn có thể thay đổi các thiết lập mặc định trên hệ điều hành như: mật khẩu đăng nhập, giao diện, quản lý (thêm/ bớt) tài khoản người dùng... thông qua hộp thoại System preferences. Để gọi hộp thoại này bạn bấm phải chuột rồi chọn lệnh System preferences.
4. Cài đặt thêm ứng dụng vào eyeOS:
Ngoài những ứng dụng được cài mặc định, bạn có thể tìm và cài thêm vào hệ điều hành ảo của mình nhiều ứng dụng lý thú khác. Các bước thực hiện như sau:
Bước 1: truy cập vào trang http://eyeos-apps.org và tìm cho mình những ứng dụng thích hợp. Các ứng dụng ở đây được xếp theo đề mục khá rõ ràng như Desktop Apps, Admin Apps, Internet Apps, Multimedia Apps, Office Apps... Sau khi đã chọn ứng dụng bạn bấm chuột vào ứng dụng để chuyển đến trang download (ví dụ ở đây tôi chọn eyeZohoSuite 1.0 - bộ ứng dụng văn phòng trực tuyến cho phép xem và soạn thảo các file văn bản). Bấm chọn liên kết download để tải file về đĩa cứng. Các file ứng dụng của eyeOS có phần mở rộng là .eyepackage.
Bước 2: upload file từ đĩa cứng lên hệ điều hành ảo, bạn bấm phải chuột lên màn hình máy ảo chọn Upoad files, bấm nút Browse chỉ đường dẫn đến file .eyepackage của ứng dụng rồi bấm Upload.
Bước 3: bấm đôi chuột vào file ứng dụng vừa tải lên để cài đặt. Hộp thoại xác nhận xuất hiện, bấm Accept để đồng ý. Sau khi cài đặt xong, bạn sẽ không thấy biểu tượng ứng dụng xuất hiện trên desktop hay thanh dock, để truy cập ứng dụng, bạn bấm nút EyeOS màu xanh lá cây > Applications, danh sách các ứng dụng sẽ thể hiện trong hộp thoại này, muốn khởi chạy ứng dụng nào bạn bấm đôi vào ứng dụng đó.
Bạn có thể tham khảo và dùng thử hệ điều hành trực tuyến eyeOS ở địa chỉ: http://eyeos.info/?lang=en.
THANHLUAN