PhysProf là một công cụ giúp dạy và học vật lý, nó giả lập các bài thí nghiệm vật lý trong mô hình không gian 2 chiều và 3 chiều, giúp người học dễ dàng hình dung được các thí nghiệm và hiện tượng một cách nhanh hơn. PhysProf có thể tải tại http://tinyurl.com/lsjphn. Ngoài ra, có nhiều vấn đề trong PhysProf vẫn còn được sử dụng trong một số bài toán của chương trình đại cương 2 năm đại học, vì thế PhysProf chắc chắn sẽ giúp ích được cho bạn rất nhiều.
Sau khi cài đặt, bạn mở công cụ lên. Trong thẻ Mechanics I là những mô tả về những hiện tượng vật lý cơ bản như Four stroke engine (hoạt động của động cơ 4 thì), Principle of linear momentum (nguyên lý động lượng tuyến tính), Uniform motion (chuyển động đều). Mục Displacement and velocity và Velocity and acceleration mô tả biểu đồ chuyển động khi có biến thiên vận tốc liên tục, mục Waves biểu diễn đồ thị chuyển động hình sin, mục Hydraulic machine mô tả quá trình của bình thông nhau, mục Idea flow mô tả quá trình áp lực gây ra do lưu chất chuyển động trong ống, mục Kinetic and potential energy mô tả biến thiên động năng và thế năng của của chuyển động một vật khi xuống dốc, mục Brownian motion mô tả dạng chuyển động Brown ngẫu nhiên trong vật lý, mục Molecular motion mô tả chuyển động phân tử, mục Harmonic oscilations mô tả các dao động điều hòa, mục Circular motion mô tả các chuyển động tròn. Mục Buoyant force in liquids mô tả quá trình nổi của vật khi chìm trong môi trường lỏng, mục Inclined plane mô tả biểu đồ phân bố lực cho vật nằm trên mặt phẳng nghiêng, mục Free fall mô tả quá trình rơi tự do của một vật, mục Projectile motion mô tả mô tả chuyển động ném xiên, mục Pendulum mô tả cơ chế hoạt động của con lắc, mục Double pendulum mô tả dạng chuyển động của con lắc kép.
Trong thẻ Mechanics II, mục Pulleys mô tả phương pháp tính các thông số liên quan đến ròng rọc đơn (thẻ Simple) và ròng rọc kép (thẻ Multiple), mục Beam balance mô tả trạng thái cân bằng của ba vật trên giá đỡ, mục Law of the lever mô tả phương pháp cánh tay đòn, mục Newton’s second law và Newton’s third law mô tả định luật Newton 2 và 3. Mục Mechanical work mô tả quá trình chuyển động kéo một vật theo các góc tác dụng lực khác nhau, mục Hooke’s law mô tả định luật Hook qui định về quan hệ tuyến tính giữa ứng suất và biến dạng của vật thể, khi vật thể bị tác dụng lực (sử dụng trong thăm dò địa chấn).
Trong thẻ Electrotechnology, mục Lissajou figures mô tả đồ thị Lissajou trong toán học, mục Series and parallel connection tính toán nhanh các thông số trong mạch điện mắc nối tiếp và mắc song song, mục Resistors in alternating current circuits mô tả điện trở trong mạch điện xoay chiều, mục Wheatstone bridge mô tả cầu Wheatstone dùng đo trị số một điện trở chưa biết, mục Resistors laws giúp bạn tính nhanh điện trở của các vật liệu, mục Capacitor Loading - Discharge mô tả quá trình hoạt động của tụ điện khi có vật dẫn, mục Capacito Capacities giúp bạn tính toán điện dung cho các vật liệu khác nhau, mục Plate capacitor mô tả tụ điện phẳng, mục Transformer tính toán liên quan đến biến áp, mục Superposition of oscilations mô tả đồ thị pha của các hàm liên quan đến mạch điện. Mục RC circuit, RL circuit, RLC circuit mô tả các bài toán liên quan đến mạch điện chỉ có RC (điện trở và tụ điện), RL (điện trở và cuộn dây) và RLC (cả 3 loại linh kiện). Mục Resonance mô tả sự cộng hưởng, mục Alternating current circuits giúp bạn tính toán các giá trị U và I biến thiên theo tần số dòng điện.
Trong thẻ Optics là các mô phỏng liên quan đến quang học, mục Reflection mô tả hiện tượng phản xạ ánh sáng, mục Refraction mô tả hiện tượng khúc xạ ánh sáng, mục Divergent lens mô tả hiện tượng chiếu sáng qua thấu kính phân kỳ, mục Convex Lens mô tả hiện tượng chiếu sáng qua thấu kính hội tụ, mục Concave mirror mô tả gương lõm, mục Mirror reflections mô tả hiện tượng phản xạ ánh sáng của vật qua gương phẳng, mục Slit diffraction mô tả hiện tượng nhiễu xạ qua khe hẹp, mục Planck radiation formula tính toán các bước sóng trong dải ánh sáng.
Thẻ Thermodynamics là các mô phỏng liên quan đến nhiệt độ. Mục Isochoric process mô tả quá trình chuyển động nhiệt của hạt vi mô trong thể tích không đổi, mục Isobaric process mô tả chuyển động nhiệt trong quá trình nén với áp lực không đổi, mục Isothermal process và Adiabatic process mô tả quá trình đẳng nhiệt và đoạn nhiệt, mục Carnot cycle mô tả chu trình Carnot, mục States of aggregation tính toán các giá trị nhiệt sôi, nhiệt nóng chảy của các vật liệu, mục Mixing rule tính toán quá trình trao đổi nhiệt giữa các vật chất khi trộn lẫn với nhau, mục Real gases tính toán thể tích chuẩn của các loại khí theo áp suất nén, mục Velocity of molecules tính toán tốc độ của các phân tử.
Thẻ Other > Formula library giúp bạn lập biểu thức tính toán, mục Space grid structures giúp bạn vẽ các hình khối trong không gian ba chiều, mục Shells - Orbitals biểu diễn mức lượng tử của các nguyên tố, mục Bohr atomic model biểu diễn cấu tạo nguyên tử theo các mức năng lượng, mục Kepler’s laws mô tả quy tắc chuyển động của các vật thể quay quanh Trái đất.
Ngoài ra, công cụ còn cung cấp cho bạn nhiều kiến thức vật lý rất hữu dụng khác. Trong thẻ General, mục Material constants cung cấp cho bạn các bảng giá trị thường dùng, mục Physical quantities cung cấp bảng đối chiếu các đại lượng, mục Physical constants giới thiệu các hằng số trong vật lý, mục Physicsts giới thiệu tiểu sử các nhà vật lý, mục Nobel prize winners giới thiệu những người đã từng đoạt giải Nobel vật lý, mục Periodic table of the elements cung cấp bảng tuần hoàn hóa học. Mục Series of measurements, Statistical analysis of measured values, Correlation between measured values, Regression giúp vẽ đồ thị trong tọa độ Oxy, mục Vectors hỗ trợ tính toán theo phương pháp vector. Thẻ File > Calculator cung cấp cho bạn một chiếc máy tính khoa học khá mạnh để bạn tính toán khi cần thiết...
NGUYỄN TỬ VƯƠNG