Sự ra đời của các công ty hàng không mới tất yếu sẽ kéo theo nhu cầu rất lớn về nguồn nhân sự, trong đó nổi bật và được nhiều người quan tâm chính là đội ngũ tiếp viên hàng không (TVHK) - một lực lượng mang tính nòng cốt và không thể thiếu đối với các công ty hàng không có kinh doanh vận chuyển hành khách.
Theo đánh giá, thị trường hàng không nội địa tại Việt Nam còn rất rộng, nhu cầu trong ngành vận chuyển mang tính hiện đại này được ví như một tảng băng chìm mà phần cung chỉ là những mảng nổi thật nhỏ nhoi. Nếu như trên các đường bay quốc tế phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt của nhiều “đại gia” thì với tiềm năng khổng lồ, các đường bay quốc nội là một chiếc bánh vừa to lại vừa ngon mà các hãng hàng không đang nhắm tới.
Việc xuất hiện những cái tên mới trên bầu trời Việt Nam trong thời gian tới đây được xem như là một sự “rã đông” của ngành hàng không Việt Nam, tuy nhiên sự rã đông này lại được diễn ra với tốc độ quá nhanh sẽ kéo theo nhiều sự khủng hoảng mà trong đó rõ nhất chính là khủng hoảng về nguồn nhân lực.
Không giống như các phương tiện vận chuyển khác, muốn thực hiện một chuyến bay thì cần phải có sự phối hợp của rất nhiều bô phận khác nhau, trong đó quan trọng nhất là bộ phận kỹ thuật với nhiệm vụ đảm bảo sự an toàn tuyệt đối cho chuyến bay, bên cạnh đó đội ngũ TVHK là những người sẽ giữ an toàn cho hành khách cũng như cung cấp những dịch vụ trên không. Chính vì vậy, cho dù đi theo loại hình hoạt động nào, thì các công ty hàng không đều phải trang bị cho mình một lực lượng có kinh nghiệm và được đào tạo chuyên nghiệp.
Đối với lực lượng TVHK, kinh nghiệm đang là một trong những thách thức lớn đối với các công ty hàng không mới thành lập, bởi những bậc tiền bối như Vietnam Airlines hay Pacific Airlines hàng năm còn phải tuyển thêm thì lấy ra đâu một lực lượng nhân sự có kinh nghiệm trong nghề này để cung cấp cho các hãng hàng không mới? Trong thời gian tới, thị trường việc làm trong ngành hàng không hứa hẹn sẽ sôi động, nhiều cuộc tuyển dụng TVHK sẽ được thông báo trên các phương tiện truyền thông, những chiêu thức nhằm tạo ra những cuộc “chảy máu kinh nghiệm” sẽ diễn ra khốc liệt.
Theo thông tin nhận được, hãng hàng không PA đã quyết định tăng mức phụ cấp giờ bay tạm thời trong hai tháng thấp điểm thêm 30%, đây là lần đầu tiên công ty hàng không vốn luôn trong tình trạng kêu gọi tiết kiệm này thực hiện việc tăng lương cho TVHK. Việc tăng lương cho TVHK đúng vào thời điểm xuất hiện nhiều lời gọi mời từ các hãng hàng không sắp thành lập, phải chăng PA cũng đang có những động thái nhằm giữ chân lực lượng quan trọng này?
Được biết, vào thời điểm cuối năm 2006, với quyết định chuyển đổi chính thức sang loại hình hàng không giá rẻ, nhằm làm nhẹ bộ máy nhân sự ban lãnh đạo, hãng PA đã đưa ra chính sách đặc biệt nhằm khuyến khích nhân viên tự nguyện nghỉ việc.
Ngoài phi công, TVHK là lực lượng duy nhất phải trải qua những khóa huấn luyện về an toàn đặc biệt để đạt được chứng chỉ hành nghề của giới thẩm quyền cũng như hãng sản xuất hoặc cho thuê máy bay. Chính vì vậy để có được một đội ngũ TVHK đạt tiêu chuẩn, các công ty hàng không phải tiêu tốn khá nhiều tiền bạc lẫn thời gian. Mặt khác, ở Việt Nam nơi duy nhất chuyên về đào tạo nhân sự trong lĩnh vực ngành hàng không là Viện Hàng không Việt Nam hiện vẫn chưa có một chuyên ngành riêng biệt để đào tạo nghề TVHK. Như vậy, trong thời gian tới, khi mà Vina AirAsia hay VietJet chính thức được Cục HKDDVN chấp nhận thì lực lượng TVHK sẽ là yêu cầu cấp bách hàng đầu mà các hãng này cần phải tiến hành tuyển dụng.
Theo nhận định, nếu chỉ với hai hãng hàng không mới đi vào khai thác bay thì cần ít nhất một lực lượng TVHK vào khoảng vài trăm người, số lượng này sẽ còn cao hơn tùy theo số lượng máy bay và tần suất mà các hãng đưa vào khai thác trên thị trường. Bên cạnh đó, với kế hoạch tuyển định kỳ hàng năm của ba hãng hàng không đang hoạt động thì nhu cầu về nhân lực của nghề này sẽ rất cao, điều đó đồng nghĩa với việc cánh cửa vào ngành hàng không dành cho các bạn trẻ có ước mơ được bay vào bầu trời đã thực sự mở rộng.
Mặc dù đây được xem là thời điểm thuận lợi để thực hiện những ước mơ trở thành TVHK, nhưng trước khi chọn bất cứ nghề nào các bạn trẻ cần nắm rõ bản thân mình sẽ được gì, mất gì, cũng như cần phải có những chiến lược, kế hoạch thật đúng đắn để có được những quyết định chính xác cho sự nghiệp bản thân. Có lẽ đối với nghề TVHK, được và mất sẽ tỷ lệ thuận, đây là nghề có thể cho bạn được rất nhiều nhưng nó cũng sẽ lấy đi rất nhiều. Nếu là người quan tâm đến công danh sự nghiệp thì có lẽ đây là một nghề không phù hợp. Hãy thử nhìn một cách sơ lược về nghề TVHK, một nghề đang hứa hẹn sẽ được rất nhiều quan tâm trong thời gian tới.
Nghề hấp dẫn từ mọi khía cạnh
Không biết từ khi nào mà khái niệm TVHK thường được gắn liền với những người đẹp, chẳng thế mà nhiều cô gái Việt Nam khi tham dự các cuộc thi thường chọn nghề TVHK là nghề mơ ước của mình. Trong thực tế đã có nhiều người đẹp mặc dù cũng có tiếng tăm trong giới catwalk nhưng vẫn bị “out” trong các đợt tuyển dụng TVHK. Về lương bổng, với mức thu nhập trung bình trên 700 USD/tháng như hiện nay, thì đây quả là một điều đáng quan tâm của các bạn trẻ.
Bên cạnh mức lương cao, nghề TVHK còn giúp các bạn trẻ có cơ hội được du lịch đến nhiều vùng miền, lãnh thổ khác nhau trên khắp thế giới, được giao lưu tiếp xúc với nhiều tầng lớp xã hội và thú vị nhất là có thể tiếp cận với các nhân vật nổi tiếng một cách dễ dàng - có lẽ đây là điều hấp dẫn các bạn trẻ nhất trong nghề này. Mặt khác, những yêu cầu tuyển dụng đưa ra từ các hãng hàng không dường như lại khá đơn giản. Chỉ cần tốt nghiệp phổ thông trung học, khả năng sử dụng tiếng Anh đạt trung bình khá trở lên, quan trọng nhất là có một sức khỏe tốt. Nhưng ngay cả khi bạn đã có đầy đủ những yếu tố trên thì bạn còn phải thể hiện được những tố chất phù hợp cho nghề TVHK - tố chất này sẽ được đánh giá qua những hành động, cử chỉ của bạn trong suốt kỳ thi tuyển. Như vậy có thể nói nghề TVHK là nghề duy nhất có mức thu nhập cao mà không đòi hỏi nhiều năm dùi mài kinh sử trên các giảng đường đại học cũng như về kinh nghiệm thực tế. Nhưng…
Được nhiều, hy sinh cũng không kém
| Tiếp viên hãng Pacific Airlines đang phục vụ hành khách |
Ở các nước phương Tây, nghề TVHK được xếp vào loại nghề nguy hiểm do tính chất công việc phải thường xuyên hoạt động trong môi trường máy bay vốn bị giới hạn nhiều về không gian lẫn không khí để thở. Bên cạnh đó do liên tục thay đổi áp suất cho những lần cất hạ cánh cũng như thường xuyên phải thay đổi khí hậu đột ngột nên các TVHK thường bị vấn đề với tai và xoang mũi.
Ngoài những hy sinh về mặt sức khỏe, TVHK còn chịu nhiều thiệt thòi về phương diện học tập và thăng tiến trong sự nghiệp bản thân. Những chuyến bay nối dài từ ngày này qua ngày khác, giờ giấc làm việc không ổn định, sự mệt mỏi sau những chuyến bay… chính là những yếu tố làm hạn chế cơ hội được trau dồi kiến thức, cập nhật thông tin, hòa nhập với nhịp sống của thế giới xung quanh mà nghề TVHK phải chấp nhận.
Nghề TVHK còn chịu nhiều thiệt thòi về mặt tình cảm, nếu như các bạn trẻ thường cảm thấy lo lắng vì không có thời gian để tìm hiểu cũng như vun đắp tình cảm với người yêu thì với những TVHK đã lập gia đình đó lại là một thử thách lớn lao trong việc gìn giữ một mái ấm hạnh phúc. Nhưng cái khắc nghiệt nhất của nghề này lại chính là tuổi nghề, cho dù có gắn bó với nghề nhiều đến như thế nào thì một TVHK không thể vẫn vu vi bay ở tuổi 40, cái tuổi mà đối với những nghề khác đó lại điểm của sự thăng tiến sự nghiệp.
Chính vì vậy mà đa phần những TVHK ở Việt Nam xem đây như là một nghề chỉ để kiếm tiền chứ không thể tạo được sự nghiệp và họ thường chọn những thời điểm thích hợp để có thể “đáp” một cách an toàn nhất. Và còn nhiều nữa với vô vàn những khó khăn mà một TVHK phải đối diện một khi đã chấp nhận một cuộc sống đi mây về gió, không một bến bờ ổn định theo đúng nghĩa đen lẫn nghĩa bóng của nghề TVHK.
Tuy vậy, dù có không ít những thiệt thòi lẫn thiệt hại về mặt thể chất và tinh thần trong nghề, nhưng trải qua nhiều thế hệ TVHK vẫn là một nghề hấp dẫn hàng đầu đối với giới trẻ Việt Nam. Hơn lúc nào hết, đây chính là thời điểm để nhiều bạn trẻ có nhiều cơ hội nhất để biến ước mơ được làm việc trong một phương tiện vận chuyển hiện đại nhất của thời đại. Thị trường nguồn nhân lực hàng không sẽ diễn ra hết sức cạnh tranh, điều đó đồng nghĩa với những cơ hội được làm việc trong môi trường có tính quốc tế này đã sẵn sàng mở rộng đối với các bạn trẻ hiện nay.
Theo HOÀNG NAM
Doanh nhân Sài Gòn Cuối tuần