Nếu là người thường ghi đĩa CD/DVD, ắt bạn không xa lạ gì với việc trang trí trên giấy decal rồi dán lên đĩa. Nhưng ngoài cách này còn có một cách mang tính chuyên nghiệp, nhanh gọn hơn và nhất là đẹp hơn tuy có hơi tốn kém, đó là in nhãn trực tiếp lên đĩa. Để thực hiện việc này, người ta có thể dùng một trong hai phương tiện sau:
1. Ổ đĩa DVD-RW có chức năng in nhãn đĩa
Loại ổ đĩa này bắt đầu xuất hiện ở thị trường Việt Nam cách đây khoảng một năm nhưng mãi đến gần đây nó mới được người tiêu dùng quan tâm, đó là loại ổ đĩa có chức năng LightScribe, còn gọi là ổ đĩa có chức năng in (hoặc khắc) nhãn trực tiếp lên đĩa. Hiện nay ở thị trường Việt Nam có 3 hiệu ổ đĩa có chức năng LightScribe là Asus, Lite On, HP, được bán với giá từ 53 - 73 USD.
Asus có 2 loại: 1814BL dùng giao tiếp IDE truyền thống (cáp đĩa cứng 80 sợi) và 1814BLT dùng giao tiếp SATA (cáp SATA nhỏ gọn và truy xuất dữ liệu nhanh). Lite On thì có model 20A1H487C, HP có model HP-940i. Ổ đĩa HP-940i có giá cao nhất trong nhóm này, khoảng 73 USD. Sau khi lắp ổ đĩa LightScribe, bạn phải cài đặt driver cho nó thì mới sử dụng được chức năng này.
Công nghệ LightScribe được phát triển bởi hãng HP. Công nghệ này dùng tia laser bắn phá lên 
lưng đĩa CD/DVD để đốt cháy loại chất liệu đặc biệt màu vàng, biến chúng thành màu đen óng nên nhãn đĩa tạo ra là sự hòa trộn hai màu vàng và đen. Do vậy, để in được nhãn đĩa bằng công nghệ này, bạn phải dùng loại đĩa có hỗ trợ công nghệ LightScribe (các cửa hàng bán đĩa thường gọi là đĩa laser hay đĩa in nhãn laser). Hiện nay, trên thị trường chỉ có khoảng 2 nhãn hiệu đĩa hỗ trợ LightScribe: Memorex (mỗi cặp đĩa CD được bán với giá khoảng 3 USD) và Maxell (8.000 đồng 1 đĩa CD, 18.000 đồng 1 đĩa DVD). Nếu không dùng đến chức năng in nhãn trực tiếp, bạn có thể sử dụng các loại đĩa và ổ đĩa LightScribe như loại bình thường.
Để tạo nhãn đĩa, bạn dùng tiện ích Print LightScribe Label (thực chất là tiện ích tạo nhãn đĩa quen thuộc, Nero Cover Designer của Nero) có trong bản Nero dành riêng cho loại ổ đĩa này hoặc dùng phần mềm tạo nhãn đĩa của nhà sản xuất (như SureThing CD Labeler 4 SE ở ổ đĩa HP). Sau đó, bấm menu File > Print Preview để xem nhãn, lúc này nhãn màu sẽ chuyển sang trắng đen, cuối cùng bạn bấm lệnh in sau khi đã bỏ đĩa vào khay ổ đĩa với mặt lưng màu vàng của đĩa úp xuống. Thời gian ghi mỗi nhãn đĩa khá lâu, khoảng 30 phút.
2. Máy in có chức năng in nhãn đĩa trực tiếp
Hiện nay trên thị trường Việt Nam, hãng Epson độc chiếm thị phần dòng máy in có chức năng in nhãn đĩa trực tiếp với 2 model: R230, R350. Trước đây có thêm 2 model RX590, RX650 cũng của Epson và 2 model máy in phun Pixma iP3000, iP6600D của Canon nhưng hiện nay chúng đã vắng bóng trên thị trường.
Loại máy in này có một khay nạp giấy trên cùng vừa nạp giấy in ảnh, vừa nạp khung giữ đĩa CD/DVD khi in nhãn trực tiếp lên bề mặt đĩa. Để có thể in nhãn đĩa trực tiếp, đĩa cần in cũng phải là loại đặc biệt, nhưng khác với loại đĩa LightScribe nói ở trên, loại này được phủ sẵn lớp giấy màu trắng trên lưng đĩa nên thường được gọi là “đĩa lưng trắng” (bạn cũng có thể dán giấy decal lên lưng đĩa CD/DVD thông thường để in nhưng cách này không được nhà sản xuất khuyến khích sử dụng). Bạn dùng phần mềm tạo nhãn có trong đĩa CD-ROM kèm theo lúc mua máy để thiết kế nhãn, rồi đặt loại đĩa CD/DVD đặc biệt nói trên lên khung giữ đĩa (giống như bỏ đĩa vào ổ đĩa CD/DVD), điều chỉnh máy in sang chế độ in nhãn đĩa, đẩy khung giữ đĩa vào khay nạp giấy tương ứng và ra lệnh in.
Kết quả thử nghiệm cho thấy, thời gian in mỗi nhãn đĩa có thể chấp nhận được, từ 3 - 5 phút, màu sắc nét, không khác gì hình ảnh in trên giấy chuyên dụng.
Nếu ở TP.HCM, bạn có thể hỏi mua loại “đĩa lưng trắng” này ở các cửa hàng trên đường Huỳnh Thúc Kháng (Q.1), giá của chúng chỉ ngang bằng với giá của các loại đĩa CD/DVD thông thường (9.000 đồng 1 đĩa DVD, 5.000 đồng 1 đĩa CD).
Ở thời điểm hiện tại, R230 được bán với giá 180 USD, còn R350 là 243 USD. Chúng sử dụng 6 hộp mực (6 màu), mỗi hộp mực chính hãng là 180.000 đồng. Song song với mực chính hãng, trên thị trường còn có mực bơm lại và hệ thống mực in phun liên tục. Các dịch vụ nhận bơm lại mực với giá 20.000 đồng cho mỗi hộp mực, tuy nhiên cách này thường hay bị nghẹt đầu phun. Còn cách thay bằng hệ thống mực in phun liên tục có giá khoảng 700.000 đồng cho lần đầu tiên lắp hệ thống phun có sẵn mực và 35.000 đồng để nạp lại mỗi bình mực. Một điều cần lưu ý là nếu sử dụng mực không chính hãng, có thể nhà sản xuất máy in sẽ không nhận bảo hành khi máy xảy ra sự cố.
n Nên chọn loại nào?
Nếu bạn không thường xuyên in nhãn đĩa thì có thể thêm vài USD nữa để mua loại ổ đĩa DVD-RW LightScribe để dùng khi cần đến. Ngược lại, nếu phải thường xuyên in nhãn đĩa thì sắm máy in có chức năng in nhãn đĩa trực tiếp có lợi hơn.
TÔN GIA QUYỀN